Tiếng Nhật thương mại là ngôn ngữ được sử dụng trong giao tiếp công việc tại doanh nghiệp Nhật Bản. Khác với “tiếng Nhật thông thường” (General Japanese) hay “tiếng Nhật học thuật” (Academic Japanese) – vốn tập trung vào mục tiêu học tập hoặc sinh hoạt đời sống, tiếng Nhật thương mại mang tính ứng dụng cao, liên quan đến nhiều tình huống thực tế trong môi trường làm việc.
- Một số đặc điểm của tiếng Nhật thương mại có thể kể đến:
- Hiểu và tiếp nhận chỉ thị từ cấp trên
- Sử dụng diễn đạt phù hợp theo bối cảnh và đối tượng
- Vận dụng kính ngữ chính xác và linh hoạt
- Phân biệt rõ ngôn ngữ nói và viết
- Đọc hiểu tài liệu như biểu đồ, bảng số liệu, báo cáo
- Giao tiếp qua điện thoại
- Tuân thủ nghi thức kinh doanh trong và ngoài công ty
2. Tại sao cần đánh giá riêng tiếng Nhật thương mại?
Người học có trình độ cao về tiếng Nhật thông thường không phải lúc nào cũng giao tiếp hiệu quả trong môi trường doanh nghiệp Nhật Bản. Điều này bắt nguồn từ sự khác biệt lớn trong cách dùng từ, lựa chọn kính ngữ và ứng xử theo vai vế, hoàn cảnh. Vì vậy, rất cần một hệ thống thang đo riêng để đánh giá năng lực tiếng Nhật thương mại.
Hãy cùng xét một vài ví dụ sau:
Một nhân viên nước ngoài vừa gia nhập công ty, đang tự giới thiệu trong buổi họp đầu giờ sáng (朝礼 – nghi thức chào buổi sáng quen thuộc ở nhiều công ty Nhật):
「俺、この会社で頑張ろうと思ってるんだ。みんなと仲良くなりたい。よろしくお願いします。」
“Tôi á, tôi định sẽ cố gắng hết mình ở công ty này. Tôi muốn làm thân với mọi người. Mong được giúp đỡ ạ.”
→ Dù nội dung không sai, nhưng cách nói quá thân mật như trên có thể không phù hợp trong không khí trang trọng như 朝礼, dễ khiến người nghe cảm thấy thiếu chuyên nghiệp.
Một nhân viên đang nói chuyện với cấp trên:
「ねぇ、部長、この書類にサインして。」
“Nè, trưởng phòng, ký vào tài liệu này đi.”
→ Cách xưng hô và yêu cầu trên rõ ràng là không phù hợp với quan hệ cấp trên – cấp dưới, dù cho người nói không có ý thiếu tôn trọng.
Bạn gọi điện đặt bàn tại một nhà hàng, nhân viên trả lời:
「窓際の席を取らさせていただきますが、よろしかったでしょうか。」
“Tôi sẽ giữ chỗ ngồi cạnh cửa sổ cho quý khách, không biết có được không ạ?”
→ Câu nói trên thoạt nghe có vẻ lịch sự, nhưng lại không chính xác về mặt kính ngữ. Cấu trúc “取らさせていただきます” là một dạng kính ngữ thừa (gọi là 過剰敬語 – kính ngữ thái quá). Động từ “取る” vốn chỉ cần chia ở thể sai khiến là “取らせていただきます”. Việc thêm “さ” thành “取らさせて…” không đúng ngữ pháp và thường bị đánh giá là không tự nhiên trong giao tiếp kinh doanh.
Ngoài ra, việc dùng “よろしかったでしょうか” (thì quá khứ) trong khi đang nói về tình huống hiện tại cũng khiến câu trở nên thiếu chính xác. Câu đúng và tự nhiên hơn sẽ là:
「窓際の席を取らせていただきますが、よろしいでしょうか。」
→ Đây là một ví dụ điển hình cho thấy: Ngay cả khi người nói có ý lịch sự, nhưng nếu không nắm chắc cấu trúc kính ngữ, câu nói có thể trở nên gượng gạo hoặc sai lệch.
Ngay cả khi không mắc lỗi ngữ pháp, người học vẫn cần chú ý đến sự tự nhiên, lịch sự và tính phù hợp với bối cảnh khi sử dụng tiếng Nhật trong công việc. Việc rèn luyện tiếng Nhật thương mại là chìa khóa để có thể hòa nhập môi trường doanh nghiệp Nhật Bản một cách suôn sẻ và chuyên nghiệp.
Hiện nay, năng lực tiếng Nhật thường được đánh giá theo ba hướng chính:
- Tiếng Nhật thông thường (General Japanese)
- Tiếng Nhật học thuật (Academic Japanese)
- Tiếng Nhật thương mại (Business Japanese)
Ngay cả khi người học đã đạt đến trình độ cao trong tiếng Nhật thông thường, điều đó vẫn không đồng nghĩa với việc họ có thể giao tiếp hiệu quả tại nơi làm việc – nơi đòi hỏi sự chuẩn mực và tinh tế trong từng lời nói.
Trong những năm gần đây, nhiều người học tiếng Nhật thông qua phim ảnh, anime, mạng xã hội… Tuy nhiên, các nội dung này thường sử dụng lối nói thân mật, thiếu tính chuẩn mực. Nếu người học không phân biệt được đâu là ngôn ngữ giao tiếp hàng ngày và đâu là ngôn ngữ trong công việc, thì rất dễ rơi vào tình huống bị đánh giá là “thiếu chuyên nghiệp” dù không cố ý.
Chính vì vậy, việc đánh giá và rèn luyện năng lực tiếng Nhật thương mại đang trở thành một ưu tiên tất yếu với những ai muốn học tập, làm việc hoặc định cư lâu dài tại Nhật Bản.
Kỳ thi STBJ ra đời để đáp ứng nhu cầu đó – giúp người học vượt qua rào cản thực tiễn và tự tin hội nhập môi trường làm việc chuyên nghiệp.
📩 Mọi thắc mắc về kỳ thi xin vui lòng liên hệ:
Điện thoại: 024.3868.1777 – 081.351.8001
Email: stbj.edu.vn@gmail.com
Fanpage: https://www.facebook.com/stbj.vn
Website chính thức: https://stbj.vn
Nguồn tham khảo: AJLEA – 一般社団法人アジア日本語教育交流協会
「ビジネス日本語とは」https://www.ajlea.net/business-japanese/
Địa chỉ: 〒170-0003 Tokyo Toshima-ku, Komagome, 1-13-11
Điện thoại: 03-6812-1972
Email: contact@ajlea.net
Địa chỉ: Tầng 7, tòa nhà The West, số 265 Cầu Giấy, Phường Cầu Giấy, TP.Hà Nội
Điện thoại: 024.3868.1777
Email: stbj.edu.vn@gmail.com